De politie als Oom Agent

Geachte dames en heren,

Hieronder weer een stukje dat ik geschreven heb, getiteld 'De politie als Oom Agent, en niet langer als boeman'.

Het was in december, in Wieringerwerf. Ik weet het nog zo goed: ik fietste zonder licht. De agent die zei dat ik niet zonder licht mocht fietsen en omdat ik toch deed ik een fikse boete kreeg. Het was zeker niet de eerste keer dat ik zonder licht fietste, maar het was wel de eerste keer dat ik in mijn leven aangehouden werd. Aangehouden door een agent in een auto die verscholen in het donker fietsers opwachtte om hen eens lekker te bekeuren voor zijn bonnenquotum. Nou geef ik hem nergens de schuld van, ik fietste zelf zonder licht, maar tot op de dag van vandaag irriteert het me hoe laag het is dat ‘Oom Agent’ kinderen van 15 in het donker om kwart over zeven ‘s ochtends opwacht om ze dan even lekker een rothumeur te bezorgen.

De andere keer was toen ik volgens twee agenten ‘tegen het verkeer in fietste’. Natuurlijk was het ook niet heel snugger om dat voor het politiebureau langs te doen, maar aangezien iedereen het deed en er geen bord stond deed ik het ook maar - het scheelde me nou eenmaal een paar minuten zodat ik mijn bus kon halen. Die bus miste ik grandioos doordat ik in een poging op tijd te zijn ietsjes te hard over een hobbel reed, waardoor mijn band knapte. Ik kwaad, mijn moeder kwaad omdat die me op moest komen halen - de politie en de fietsenmaker blij, want ik kon bij beide 30 euro neerleggen. Een bon van 30 euro voor tegen het verkeer in rijden, ga je daarvoor bij de politie?

Het deed me denken aan een passage in Dik Trom, waar hij een vervelende man weg kon jagen door te wijzen naar zijn oom, welke agent bleek te zijn. Plotseling deelde ik het respect voor de politie dat hij had met hem. Zou Dik nog steeds respect voor zijn Oom Agent hebben als hij wist hoe de politie tegenwoordig te werk gaat? Vast niet. Bij mij werd het door beide acties behoorlijk de grond in geboord. Het deed mij mezelf afvragen of ze me soms al die tijd met een camera in de gaten gehouden hadden, zodat ze me voor al die keren de wet overtreden eindelijk eens konden straffen. Aangezien me dat wel bijzonder onwaarschijnlijk leek vroeg ik mezelf maar gewoon af waarom ze me niet een waarschuwing konden geven. Ik ben misschien geen Einstein, maar anderhalf jaar vóór het politiebureau langs fietsen tegen het verkeer in, en vervolgens ook nog eens als er twee agenten lopen, is wel heel stom.

Helaas lijkt het wel alsof de politie de term ‘waarschuwing’ niet kent. Daarom, voor de zekerheid, bij deze: “mededeling dat er onaangename gevolgen op til zijn.” Aangezien de meeste mensen een boete zeer onaangenaam vinden denk ik wel dat de meesten van ons slim genoeg zijn om in het vervolg niet meer de overtreding te begaan - of in ieder geval niet meer als er twee agenten lopen. Simpel, doch effectief en iedereen blij.

Een beetje als die Carglass reclame: je trekt je portemonnee al en dan zegt Oom Agent dat hij het voor deze ene keer bij een waarschuwing laat, en hij tovert meteen een glimlach van oor tot oor op je gezicht. Vervolgens geeft hij je nog even een aai over je bol en je fietst glimlachend de andere richting op, terwijl je nog even brult “Fijne dag verder!” en meteen maak je zijn dag ook weer goed, omdat hij weet dat hij werk doet dat gewaardeerd wordt. Dan klinkt zo’n waarschuwing toch vrij aangenaam, niet waar?

De realiteit lacht daarom, net als de politieagent die de bon uitschrijft als je zes kilometer te hard reed en je meteen een boete ter hoogte van een bedrag geeft waarvan je als student een week kunt eten. Nou lacht hij misschien niet, maar dat denken we er zelf maar al te graag bij. Sommigen van ons fantaseren dan ook even over zijn hersenen in slaan en dat bonnenboekje ergens bij hem te stoppen waar de zon nooit schijnt, terwijl je hem nog even nabrult “Had je maar wat nuttigs moeten doen als boeven vangen!” Dat is niet omdat wij zo’n hekel hebben aan de beste man zelf, maar om wat hij is gemaakt. Een boeman die er niet langer is om de burgers tegen elkaar te beschermen, maar om als een sheriff van Nottingham de centen uit hun zakken te kloppen. En we weten allemaal wat er met hem gebeurde toen koning Richard weer terugkeerde uit het heilige land.

Aangezien wij niet in een Disney film leven is de kans dat zoiets zal gebeuren uiterst klein, tenzij de mentaliteit van hetzij Oom Agent zelf verandert, hetzij van zijn baas, de Nederlandse staat. Zelf ging ik er altijd van uit dat agenten het zelf ook alleen maar deden vanwege hun orders, maar daar begon ik spontaan anders over te denken toen een agent voor de NOS verklaarde het jammer te vinden dat hij ‘zijn werk niet goed kon doen’ omdat hij aan het staken was. In plaats van het geven van bekeuringen gaf de hele dag alleen maar waarschuwingen aan mensen die door rood liepen. Als ik niet op de bank zat zou daar mijn broek van afzakken. Een politieman werkt, volgens zijn eigen redenering, alleen maar optimaal als hij voor de meest lullige zaken bekeuringen uitschrijft.

Ondertussen klagen ze bij de politie om het hardst over hoe ondergewaardeerd ze wel niet zijn en hoe zwaar ze het wel niet hebben, maar weigeren hun verantwoordelijkheid hiervoor op te eisen. Respect valt door de zwaarste maatregelen niet af te dwingen en zal ten alle tijden verdient moeten worden, de vraag is nu vooral wanneer onze koning Richard ten tonele verschijnt om dit hen duidelijk te maken. Wanneer Oom Agent weer gewoon Oom Agent is en niet langer de boeman die schuilt in de duisternis om ons te overvallen wanneer wij hem het minst verwachten zullen wij als burgers wellicht onze lang verloren gewaande oom hervinden.

Daarom dan deze oproep aan onze ooms en tantes die nog wel bij de politie zijn gegaan om ons tegen elkaar te beschermen: ga uw collega’s voort en rijk ons burgers de eerste hand op het pad der verzoening, opdat wij voor onszelf en onze kinderen een samenleving kunnen creëren waar de gezaghebbers van de wet niet langer met argusogen bekeken worden, maar een vriendelijk knikje ontvangen. Geef tegen beter weten in voortaan eens een waarschuwing in plaats van meteen een fikse prent en zie dat respect veel meer effect zal hebben dan repressie - en misschien ook nog een glimlach oplevert.

Gegroet,
Augustus